Czas trwania: 2023
Dynie z Zielonego Bloku trafiły do instytucji kultury
Projekt miał zachęcić do poznania w nieoczywisty sposób miejsc, które wydają się nie mieć z ogrodnictwem wiele wspólnego.
Instytucje kultury jako miejsce uprawy roślin jadalnych?
Otóż tak! Nierzadko posiadają one intersujące ogrody czy uprawy w donicach, które udostępniają mieszkańcom. W maju 2023 roku wysiałem dynie na rozsady, które pod troskliwą opieką rosły sobie aż minęło zagrożenie przymrozkami. W większości były to odmiany dyni olbrzymiej, ale ze względu na niektóre nasadzenia w donicach wysiałem odmiany kogigu i delicata. Zachęcam serdecznie do odwiedzania miejsc uczestniczących w projekcie, a przy okazji do skorzystania z ich bogatej oferty kulturalnej. To również namacalny dowód, że wyjątkowe miejsca tworzą wyjątkowi ludzie. A jak lepiej ich poznać, jak nie po troskliwej opiece roztaczanej nad roślinami?
Dynia to majestatyczne warzywo pochodzące z Ameryki, gdzie uprawiano je od tysięcy lat. Do Europy trafiła w dobie wielkich odkryć geograficznych. Jest to roślina jadalna o dużych walorach smakowych i odżywczych. W kuchni doceniono smak nie tylko jej owoców, lecz także pestek czy kwiatów. Znalazła także i poza kulinarne zastosowanie – każdy, chyba, kojarzy halloweenowe lampiony wykonywane z wydrążonych dyń. W Polsce obchodzimy 6 maja święto poświęcone temu owocowi (tak, dynia to z botanicznego punktu widzenia owoc), a mianowicie: Światowy Dzień Siania Dyni w Miejscach Publicznych. Pomysłodawcą tego święta jest autor inicjatywy Schronisko dla niechcianych roślin i działacz Miejskiej Partyzantki Ogrodniczej – Witold Szwedkowski. Jak sam mówi: „Święto polega na «uwalnianiu» dyń, czyli wysiewaniu lub sadzeniu ich siewek w miejscach ogólnodostępnych. Celem jest zwrócenie uwagi na optymalne wykorzystywanie terenów zieleni. Sadzenie lub sianie dyń (jak i innych roślin jadalnych) w miejsce roślin ozdobnych, to złamanie stereotypu, że rośliny jadalne nie są ozdobne. Pokazuje również, że każdy może przyczyniać się do zmian prowadzących do samodzielnej produkcji jedzenia w pobliżu własnego miejsca zamieszkania”. A dynia potrafi nakarmić – jej owoce, w przypadku dyni olbrzymiej, potrafią osiągać monstrualne rozmiary i wagę. Płożące i wspinające się łodygi oraz czepne wąsy czynią z dyń dobry materiał do ogrodniczej partyzantki miejskiej. To właśnie ta zdolność do anektowania przestrzeni, oplatania wszystkiego wkoło i rodzenia wielkich owoców, które karmią i łączą przy wspólnym stole, stała się dla mnie inspiracją do realizacji projektu Olbrzymki w kulturze. I choć niektóre z nich padły ofiarą ślimaków czy suszy (znak czasów w dobie zmian klimatycznych) to te które przetrwały wzbudzały zachwyt i zainteresowanie. W ramach tego projektu dynie z Zielonego Bloku trafiają do instytucji kultury, wrastając w ich tożsamość. Obecność dyń w wymienionych miejscach zilustrowała krowoderska rysowniczka – Diana Bejker, w pracach której często bohaterkami są waśnie rośliny. Sadzonki dyń trafiły do następujących instytucji:
Dom EQ ul. Czyżówka 43
To przestrzeń stworzona specjalnie z myślą o osobach LGBT+. Miejsce, w którym nikt niczego nie musi udawać. Można po prostu być sobą. Obejrzeć film, wziąć udział w warsztatach, poznać fajnych ludzi czy normalnie, po ludzku pogadać. Mottem przyświecającym temu miejscu jest „Pamiętaj, cokolwiek dzieje się w Twoim życiu, nie jesteś sam/sama/samo”
Muzeum Etnograficzne, ul. Krakowska 46
Muzeum, mając świadomość wyjątkowości powierzonej mu najstarszej kolekcji etnograficznej w Polsce, z szacunkiem pochyla się nad tym, co polecili nam przechować nasi przodkowie, opracowując, upowszechniając i promując swoje zbiory oraz krzewiąc wiedzę o dziejach i różnorodności kultur ludzkich.
MNK Wyspiański, pl. Sikorskiego 6. Oddział Muzeum Narodowego w Krakowie
W budynku Starego Spichlerza zorganizowano muzeum biograficzne Stanisława Wyspiańskiego, najwybitniejszego artysty polskiego modernizmu. Twórczość Wyspiańskiego, niezwykle wszechstronna, obejmuje różne dziedziny sztuki, które wzajemnie się dopełniają.
MNK Mehoffer, ul. Krupnicza 26. Oddział Muzeum Narodowego w Krakowie
Dom Józefa Mehoffera reprezentuje formułę muzeum-domu artysty, w tym wypadku z bogatym, autentycznym wyposażeniem, piękną przestrzenią dziedzińca i ogrodu, ocienionych zielenią starych drzew.
MNK Ciołek, ul. Kanonicza 17. Oddział Muzeum Narodowego w Krakowie
Pałac Biskupa Erazma Ciołka to druga po Wawelu wczesnorenesansowa budowla w Krakowie. Na odwiedzających muzeum czekają prawdziwe skarby. Na parterze umieszczono wystawę Sztuka Cerkiewna Dawnej Rzeczypospolitej, a na I piętrze – Sztuka Dawnej Polski (XII-XVIII wiek).
Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Krakowie, ul Rajska 1
Wśród prawie pół miliona woluminów dostępnych w czternastu tematycznych wypożyczalniach i czytelniach zainteresowani znajdą książki (w tym mówione i brajlowskie) i czasopisma, filmy, muzykę na płytach analogowych, CD czy DVD, solfeże, atlasy, a także gry planszowe i komputerowe. Biblioteka zapewnia także dostęp do elektronicznych baz danych, z których można korzystać zarówno na miejscu, jak i on-line.
MuFo Strzelnica, ul. Królowej Jadwigi 220
Muzeum Fotografii w Krakowie jest jedyną w Polsce instytucją muzealną poświęconą w całości medium fotograficznemu. Intrygujące trójwymiarowe iluzje optyczne, wielobarwne formy geometryczne, zagadkowy pawilon camera obscura i powiększające lunety pozwalające na obserwację bujnej przyrody Lasku Wolskiego to tylko część atrakcji, które czekają na zwiedzających w ogrodzie MuFo Strzelnica.
Ośrodek Kultury Norwida (Oddziały Kuźnia i ARTzona), os. Złotego Wieku 14 i os. Górali 4
Ośrodek towarzyszy Nowej Hucie (i nowohucianom) niemal od samego początku jej istnienia. Swoimi działaniami inspiruje oraz wzmacnia potencjał i wzajemne więzi mieszkańców, wzbudzając poczucie odpowiedzialności za miejsce, w którym żyją. Podejmowane działania nastawione są na animację środowiska lokalnego i edukację kulturalną.
MOCAK Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie, ul. Lipowa 4
MOCAK wystawia najnowszą sztukę z kraju i zagranicy, prowadząc równocześnie działalność edukacją oraz realizując projekty badawcze czy wydawnicze. Dwa najważniejsze cele, które stawia przed sobą, to przedstawianie sztuki ostatnich dwudziestu lat w kontekście powojennej awangardy i konceptualizmu oraz wyjaśnianie sensu tworzenia sztuki poprzez wskazywanie jej poznawczo-etycznych wartości i powiązań z codziennością.
Dom Utopii Teatru Łaźnia Nowa, os. Szkolne 26A
Projekt Dom Utopii jest realizowany przez Teatr Łaźnia Nowa w Krakowie. Realizuje się tu różne społecznie inicjatywy, projekty zaangażowane, wydarzenia o dużym potencjale kulturotwórczym. Fenomenem na skalę całego miasta okazał się letni festiwal Bulwar[t] Sztuki, dzięki któremu Łaźnia wyszła w plener, mocniej wrastając w przestrzeń dzielnicy